Ιστορία
Η χερσόνησος του Ακρωτηρίου ήταν κάποτε ένα μικρό νησί, το οποίο συγχωνεύτηκε με την υπόλοιπη Κύπρο, μέσα από γεωμορφολογικές διεργασίες χιλιάδων ετών. Η Αλυκή Ακρωτηρίου είναι το αποτέλεσμα αυτής της σταδιακής ενοποίησης. Το γεωμορφολογικό φαινόμενο της σύνδεσης ενός νησιού με ένα χερσαίο κομμάτι γης μέσα σε ένα χρονικό πλαίσιο χιλιάδων ετών ονομάζεται τόμπολο. Στην περίπτωση της χερσονήσου του Ακρωτηρίου, το συγκεκριμένο γεωμορφολογικό φαινόμενο ονομάζεται διπλό τόμπολο, επειδή υπάρχει σύνδεση σε δύο τοποθεσίες του νησιού με δύο θέσεις της ηπειρωτικής χώρας.
Οι νότιοι γκρεμοί της χερσονήσου, μια τοποθεσία γνωστή και ως Αετόκρεμμος, φιλοξενούν τον παλαιότερο γνωστό αρχαιολογικό χώρο στην Κύπρο και θεωρείται ότι είναι η πρώτη περιοχή του νησιού που κατοικήθηκε από ανθρώπους κατά την προ-νεολιθική περίοδο. Η τοποθεσία περιέχει απολιθωμένα οστά, ηλικίας 12.000 ετών, πυγμαίων ιπποπόταμων και πυγμαίων ελεφάντων, που πιθανότατα οδηγήθηκαν σε εξαφάνιση από τους πρώτους κάτοικους του νησιού.
Protection & Management
Η χερσόνησος του Ακρωτηρίου έχει θεσμικά αναγνωριστεί για τη σημαντικότητα της βιοποικιλότητάς της. Η μεγαλύτερη περιοχή της χερσονήσου του Ακρωτηρίου βρίσκεται εντός των περιοχών που βρίσκονται υπό τη διοίκηση των Βρετανικών Βάσεων και μαζί με τη Δεκέλεια (βορειοανατολικά της Λάρνακας), είναι οι περιοχές της Κύπρου που παρέμειναν υπό Βρετανική δικαιοδοσία, μετά το τέλος της Βρετανικής αποικιοκρατίας και της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960.
Βάσει σχετικών διαταγμάτων των Βρετανικών Βάσεων, η περιοχή καθορίστηκε ως αντίστοιχη με Ζώνη Eιδικής Προστασίας (περιοχή Natura 2000 για τα άγρια πτηνά) και Ειδική Ζώνη Διατήρησης (περιοχή Natura 2000 για οικοτόπους και είδη χλωρίδας και πανίδας) το 2010 και το 2015, αντίστοιχα. Η χερσόνησος του Ακρωτηρίου έχει επίσης αναγνωριστεί ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά και τη Βιοποικιλότητα (IBA), σύμφωνα με τα αναγνωρισμένα κριτήρια του BirdLife International. Επιπρόσθετα, οι υγρότοποι της χερσονήσου χαρακτηρίζονται ως Υγρότοποι Διεθνούς Σημασίας - RAMSAR.
Η υποχρέωση διαχείρισης και προστασίας της περιοχής είναι θεσμοθετημένη από το Διάταγμα για την Προστασία και Διαχείριση της Φύσης και της Άγριας Ζωής του 2007 και το Διάταγμα Θήρας και Άγριων Πτηνών του 2008. Βάσει της νομοθεσίας αυτής, απαιτείται η προστασία της βιοποικιλότητας, μέσω της διατήρησης των φυσικών οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας και πανίδας.
Mosaic of Habitats & Species
Η χερσόνησος του Ακρωτηρίου είναι μια από τις σημαντικότερες θαλάσσιες και χερσαίες περιοχές βιοποικιλότητας στην Κύπρο, λόγω ενός μοναδικού συνδυασμού παραγόντων, όπως η τοποθεσία, η γεωμορφολογία και οι ποικίλες υδρολογικές συνθήκες.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο φυσικό υδάτινο σύμπλεγμα στην Κύπρο, με επίκεντρο την Αλυκή λίμνη, η οποία είναι μία από τις λίγες μεγάλες αλυκές λίμνες στην ανατολική Μεσόγειο σε ημι-φυσική κατάσταση, που περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα συνθηκών αλμυρού και γλυκού νερού. Φιλοξενεί ένα μωσαϊκό διαφορετικών οικοτόπων, από παράκτιους αμμόλοφους μέχρι μεσογειακά δάση με ενδημικά είδη αόρατου Juniperus spp. και από αλυκές μέχρι βοσκοτόπους και καλαμιώνες. Ταυτόχρονα, υποστηρίζει σημαντικό αριθμό σπάνιων, ευάλωτων ή απειλούμενων ειδών φυτών και ζώων. Υποστηρίζει επίσης μεγάλο αριθμό διεθνώς σημαντικών αποδημητικών πτηνών, παρέχοντάς τους σημαντικό βιότοπο ξεκούρασης, αναπαραγωγής και τροφοληψίας. Η Αλυκή υποστηρίζει μεγάλες συναθροίσεις υδρόβιων πτηνών, όπως τα Φλαμίνγκο. Η χερσόνησος του Ακρωτηρίου είναι επίσης μια περιοχή μεγάλης αφθονίας αρπακτικών πουλιών κατά την περίοδο του φθινοπώρου. Οι απότομοι βράχοι της Επισκοπής, το καλοκαίρι φιλοξενούν αποικία αναπαραγωγής του μαυροπετρίτη και είναι επίσης μία από τις τελευταίες περιοχές φωλιάσματος του γύπα στο νησί.
Αναπαραγωγή Βίντεο
Επιπλέον, η χερσόνησος του Ακρωτηρίου θεωρείται μια από τις πιο παρθένες και πολύτιμες θαλάσσιες περιοχές της Κύπρου και της Μεσογείου. Το θαλάσσιο περιβάλλον του Ακρωτηρίου φιλοξενεί μεγάλη ποικιλία παράκτιων και θαλάσσιων βιοτόπων, που κυμαίνονται από λιβάδια Ποσειδώνιας μέχρι αμμόλοφους, παράκτιους γκρεμούς και βραχώδεις υφάλους έως απομακρυσμένες θαλάσσιες σπηλιές. Το Ακρωτήρι υποστηρίζει υγιή λιβάδια του ενδημικού θαλάσσιου φυτού Posidonia oceanica, καθώς και ρηχούς υφάλους που καλύπτονται Cystoseira, κοραλλιογενείς κοινότητες και σπόγγους. Οι βυθισμένες θαλάσσιες σπηλιές του Ακρωτηρίου αποτελούν ένα από τα λίγα καταφύγια αναπαραγωγής της απειλούμενης μεσογειακής φώκιας (Monachus monachus) στο νησί και οι παράκτιοι βιότοποι περιλαμβάνουν παραλίες αναπαραγωγής της απειλούμενης πράσινης χελώνας και της χελώνας Καρέτα - Καρέτα.
Πολιτισμός
Οι αρχαιολογικοί και θρησκευτικοί χώροι από διαφορετικές περιόδους αποδεικνύουν ότι η περιοχή κατοικήθηκε σε διάφορες ιστορικές περιόδους, όπως την Ελληνιστική, Ρωμαϊκή, Βυζαντινή και Χριστιανική περίοδο. Τέτοια παραδείγματα είναι:
- Αρχαιολογικός χώρος Κουρίου - ένας από τους πιο εντυπωσιακούς αρχαιολογικούς χώρους στο νησί της Κύπρου, μόλις 12 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της κοινότητας του Ακρωτήριου.
- Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου των Γάτων - βρίσκεται στο Ακρωτήριο Γάτα νοτιοανατολικά της Αλυκής Ακρωτηρίου, είναι ένα από τα πρώτα βυζαντινά μοναστήρια της Κύπρου, καθώς χρονολογείται στον 4ο αιώνα.th century
- Το ξωκλήσι του Αγίου Δημητριανού - βρίσκεται κοντά στο Λιβάδι Ακρωτηρίου και πρόκειται για ένα μικρό παρεκκλήσι που χρονολογείται την περίοδο των Αραβικών επιδρομών τον 12ο αιώνα.
- Το ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου - βρίσκεται νοτιοδυτικά της κοινότητας Ακρωτηρίου και πρόκειται για μια πετρόκτιστη εκκλησία, που χρονολογείται τον 17ο αιώνα.
Εκτός από τους αρχαιολογικούς και θρησκευτικούς χώρους, ιδιαίτερα σημαντική παράδοση της περιοχής του Ακρωτηρίου είναι η καλαθοπλεκτική, ένας από τους παλαιότερους κλάδους της χειροτεχνίας. Παλαιότερα, πολλοί κάτοικοι της περιοχής του Ακρωτηρίου ασχολούνταν επαγγελματικά με την καλαθοπλεκτική, ενώ στις μέρες μας αυτό το παραδοσιακό επάγγελμα το ασκούν λίγοι, λόγω της μη οικονομικής του βιωσιμότητας. Η πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται για την κατασκευή των καλαθιών είναι φυτά που βρίσκονται σε υγροτόπους. Παλαιότερα, η συνεχής ανάγκη για πρώτη ύλη συνέβαλε και στη διατήρηση των υγροτόπων. Στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ακρωτηρίου, οι επισκέπτες μπορούν να λάβουν πληροφορίες για αυτήν την παραδοσιακή τεχνική.
Greek 
English