Οικότοποι
Η σημαντικότητα της χερσονήσου Ακρωτηρίου ως προς την πλούσια βιοποικιλότητα που υποστηρίζει, έγκειται στο μωσαϊκό των τοπίων και χρήσεων γης της περιοχής. Στο Ακρωτήρι βρίσκεται το μεγαλύτερο και σημαντικότερο υγροτοπικό σύστημα της Κύπρου, ενώ από πλευράς βλάστησης, εντοπίζονται θινικοί θαμνώνες, αλίπεδα, φρύγανα, λιβάδια, δάση αοράτων, ευκαλυπτώνας, γεωργικές εκτάσεις, βοσκότοποι, καλαμιώνες και παράκτιοι γκρεμοί. Η Αλυκή καταλαμβάνει το κεντρικό μέρος της χερσονήσου και είναι ο μεγαλύτερος σε έκταση υγρότοπος της περιοχής. Πέραν της Αλυκής, στο σύστημα υγροτόπων περιλαμβάνονται λίμνες γλυκού και υφάλμυρου νερού.
Οι ακτές στη δυτική πλευρά της χερσονήσου είναι εκτεθειμένες στους δυτικούς ανέμους και κύματα και παρουσιάζουν αντίστοιχα οικολογικά χαρακτηριστικά με παραλίες κυρίως με βότσαλο. Η νότια ακτή της χερσονήσου είναι κυρίως βραχώδης με απότομους γκρεμούς και μερικώς βυθισμένες θαλάσσιες σπηλιές, ενώ η ανατολική ακτή είναι αμμώδης. Οι κύριοι τύποι βλάστησης στην Αλυκή, αφορούν μεσογειακά αλίπεδα και αλόφιλους θαμνώνες, που διέπονται από καθεστώς προστασίας. Το δάσος βόρεια της αλυκής αποτελείται κυρίως από φυτεμένα ξενικά είδη (ακακίες και ευκάλυπτους).
Η θαλάσσια περιοχή της χερσονήσου του Ακρωτηρίου είναι εξίσου σημαντική, όχι μόνο για την βιοποικιλότητα σε επίπεδο Κύπρου, αλλά ολόκληρης της Μεσογείου, αφού περιλαμβάνει παράκτιους και θαλάσσιους οικότοπους και είδη ευρωπαϊκής σημασίας. Μεταξύ αυτών, οι θαλάσσιοι λειμώνες των ειδών Posidonia oceanica και Cymodocea nodosa, ρηχοί ύφαλοι με Cystoseira, κοραλλιογενείς κοινότητες και σφουγγάρια. Οι βυθισμένες θαλάσσιες σπηλιές στους γκρεμούς Ακρωτηρίου αποτελούν ένα από τα τελευταία αναπαραγωγικά καταφύγια της μεσογειακής φώκιας (Monachus monachus), ενώ οι ακτές της περιοχής αποτελούν περιοχές ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών καρέτα – καρέτα και πράσινη χελώνα. Posidonia oceanica. In the area we can also find Cymodocea nodosa seagrasses and shallow reefs covered with canopy forming Cystoseira species, coralligenous communities and sponges. The submerged sea caves at Akrotiri cliffs provide one of the last remaining breeding refuges of the endangered Mediterranean monk seal (Monachus monachus) on the island and coastal habitats include nesting beaches of the endangered Green turtle and Loggerhead turtle.
Συνολικά, στο Ακρωτήρι έχουν καταγραφεί 27 φυσικοί οικότοποι, εκ των οποίων 22 χερσαίοι και 5 θαλάσσιοι.
Θαλάσσιοι οικότοποι
1120
Εκτάσεις θαλάσσιας βλάστησης με Posidonia (Posidonia oceanica): Αυτός ο οικότοπος χαρακτηρίζεται από την παρουσία του ενδημικού για τη Μεσόγειο, θαλάσσιου είδους φυτού Posidonia oceanica. Τα λιβάδια Posidonia, δημιουργούν σημαντικά οικοσυστήματα που υποστηρίζουν ποικιλία ειδών όπως φύκια, μαλάκια, καρκινοειδή, πολύχαιτους, σφουγγάρια, εχινόδερμα, ψάρια και θαλάσσια ερπετά, όπως οι πράσινες χελώνες. Τα ξηρά φύλλα της Posidonia που συσσωρεύονται στις παραλίες αποτελούν τη βάση ενός πολύπλοκου τροφικού πλέγματος ασπονδύλων, ενώ ταυτόχρονα παρέχουν αντιδιαβρωτική προστασία και υποστηρίζουν την ανάπτυξη θινών στο εσωτερικό. Τα λιβάδια Posidonia εντοπίζονται στο μεγαλύτερο μέρος της χερσονήσου του Ακρωτηρίου, εκτός από το βορειοδυτικό τμήμα.
1150
Παράκτιες λιμνοθάλασσες: Ο οικότοπος αυτός αφορά ρηχές παράκτιες εκτάσεις αλμυρού νερού. Τα κύρια είδη που τον χαρακτηρίζουν είναι τα Ruppia maritima και Chara spp. Σε αυτόν τον τύπο οικοτόπου περιλαμβάνεται η αλυκή και τα αλμυρά λιμνία που την περιβάλουν.
1110
Αμμοσύρσεις που καλύπτονται διαρκώς από θαλάσσιο νερό μικρού βάθους: Αφορά μόνιμα βυθισμένες αμμοσύρσεις, με το χαρακτηριστικό είδος Cymodocea nodosa. Αυτός ο οικότοπος εντοπίζεται κατά μήκος των αμμωδών παραλιών του Ακρωτηρίου σε βάθη μεταξύ 0 και 10 μέτρων.
1170
Ύφαλοι: Οι ύφαλοι είναι βράχοι ή βιο-συμπλέγματα που αναδύονται από τον βυθό της θάλασσας. Έχουν πολύ μεταβλητή μορφή και ποικιλία ειδών και κοινοτήτων που υποστηρίζουν. Ύφαλοι εντοπίζονται στην νότια πλευρά του Ακρωτηρίου.
8330
Θαλάσσια σπήλαια εξ ολοκλήρου ή μερικώς βυθισμένα: Αυτός ο οικότοπος περιλαμβάνει πλήρως ή μερικώς βυθισμένα σπήλαια που αποκαλύπτονται κατά την παλίρροια. Τα σπήλαια ποικίλλουν σε μέγεθος, από λίγα μόνο μέτρα έως πιο εκτεταμένα συστήματα. Σπήλαια υπάρχουν στο νότιο άκρο της χερσονήσου, μεταξύ του ακρωτηρίου Γάτα και του ακρωτηρίου Ζευγάρι.
Χερσαίοι οικότοποι
1210
Μονοετής βλάστηση της παλιρροιακής ζώνης (Cakiletea maritamae): Οι μονοετείς κοινότητες της παλιρροιακής ζώνης χαρακτηρίζονται από την παρουσία μονοετών αλονιτρόφιλων ή τουλάχιστον ανθεκτικών στο αλάτι ειδών. Αναπτύσσονται σε πετρώδεις ή αμμώδεις ακτές με οργανικό υλικό όπως φύλλα Posidonia. Τα χαρακτηριστικά φυτά του οικοτόπου είναι τα Cakile maritima, Salsola kali, Medicago litoralis, Euphorbia peplis, Lotus alophilus, Matthiola tricuspidata. Αυτός ο οικότοπος εκτείνεται κατά μήκος των αμμωδών και χαλικωδών ακτών της χερσονήσου και αποτελεί την πρώτη ζώνη βλάστησης μετά τη θάλασσα.
1210
Πολυετής βλάστηση ακτών με πέτρες και κροκάλες με Taraxacum: Οι ανοιχτές, πολυετείς κοινότητες που χαρακτηρίζονται από το κυπριακό ενδημικό, εύτρωτο είδος Taraxacum aphrogenes ή το μεσογειακό είδος Taraxacum hellenicum που αναπτύσσονται σε παραλίες με κροκάλες ή χαλίκια αποτελούν ιδιαίτερο τύπο βλάστησης, διακριτό από τις τυπικές κοινότητες των Cakiletea maritimae, και έχουν ενταχθεί ως ειδική περίπτωση στον τύπο οικοτόπου 1210. Αυτός ο οικότοπος υπάρχει κατά μήκος της δυτικής ακτής της χερσονήσου.
1240
Απόκρημνες βραχώδεις ακτές της Μεσογείου με ενδημικά Limonium spp.: Ο οικότοπος αυτός αναπτύσσεται σε παράκτιους βράχους και γκρεμούς, σε θέσεις που δέχονται την επίδραση του ψεκασμού των κυμάτων και αποτελείται κυρίως από χασμόφυτα. Τα κύρια είδη του οικότοπου είναι τα Crithmum maritimum, Limonium echioides, Limonium sinuatum, Limonium virgatum, Cichorium spinosum, Convolvulus oleifolius, Echium angusphorbias, Echium angusphorbias. cassia, Silene sedoides. Πίσω από αυτή τη ζώνη, σε θέσεις που δέχονται σπανιότερα την επίδραση του ψεκασμού, υπάρχει μια μεταβατική ζώνη με μικτά είδη των φρυγάνων και αεροαλόφιλες κοινότητες. Αυτός ο οικότοπος εντοπίζεται κατά μήκος της νότιας και δυτικής ακτής της χερσονήσου του Ακρωτηρίου.
1310
Μονοετής βλάστηση με Salicornia και άλλα είδη των λασπωδών και αμμωδών ζωνών (Thero-salicornietea and Saginetea maritimae): Ο οικότοπος περιλαμβάνει μονοετείς κοινότητες, κυρίως Chenopodiaceae του γένους Salicornia ή αγρωστώδη, που αποικίζουν λασπώδεις και αμμώδεις ζώνες αλμυρών υγροτοπικών συστημάτων. Τα κύρια φυτά του είναι τα Salicornia europaea, Halopeplis amplexicaulis, Sueda maritima, Cressa cretica, Frankenia pulverulenta, Hordeum marinum, Parapholis marginata, Sphenopus divaricatus, Spergularia marina. Ο οικότοπος αυτός καλύπτει εκτάσεις περιμετρικά της αλυκής και των λιμνίων που την περιβάλουν.
1410
Μεσογειακά αλοφυτικά λιβάδια (Juncetea maritimi): Τα αλοφυτικά λιβάδια είναι κοινότητες κυπεροειδών και ψηλών αγρωστωδών με κυρίαρχα τα είδη του γένους Juncus, ιδιαίτερα το Juncus maritimus που είναι ανθεκτικό σε αλμυρά εδάφη. Χαρακτηριστικά είδη είναι τα Juncus maritimus, Juncus accutus, Juncus articulatus, Juncus heldreichianus, Juncus hybridus, Juncus littoralis, Juncus rigidus, Juncus subulatus, Aeluropus lagopoides, Agropyron elongatum, Bolboschoenus di Carpulantium, Bolboschoenus di Carpuliti, Centaurium tenuiflorum, Crypsis factorovskyi, Hordeum marinum, Imperata cylindrica, Limonium mucronulatum, Linum maritimum, Parapholis marginata, Plantago maritima subsp. crassifolia, Saccharum ravennae, Schoenoplectus littoralis, Schoenus nigricans, Scirpoides holoschoenus, Triglochin bulbosa.
1420
Μεσογειακοί αλοφυτικοί θαμνώνες (Arthrocnemetalia fruticosaei): Οι αλοφυτικοί θαμνώνες είναι κοινότητες χαμαίφυτων που αναπτύσσονται στις παρυφές υγροτοπικών συστημάτων, στις ψηλότερες θέσεις που κατακλύζονται για μικρότερο χρονικό διάστημα και κατόπιν υπόκεινται σε ξηρασία. Τα χαρακτηριστικά είδη είναι τα Arthrocnemum macrostachyum, Salicornia fruticosa, Salicornia perennis, Halimione portulacoides, Halocnemum strobilaceum, Inula crithmoides, Spergularia marina, Sueda vera, Limonium, mucronulatum. Σε αυτό τον οικότοπο εμφανίζονται κοινότητες χαμηλών σταθερών θινών με κυρίαρχο το Arthrocnemum macrostachyum. Αυτός ο οικότοπος εντοπίζεται στην αλυκή και στα λιμνία που την περιβάλουν.
2110
Πρωτογενείς κινούμενες θίνες: Οι υποτυπώδεις, εμβρυακές ή πρωτογενείς κινούμενες θίνες αποτελούν το πρώτο στάδιο ανάπτυξης των θινών και χαρακτηρίζονται από πολύ δυναμική κατάσταση. Πρόκειται για τοπικές ανυψώσεις της άμμου που εναποτίθεται γύρω από συγκεκριμένα φυτικά είδη. Χαρακτηριστικά είδη είναι τα: Otanthus maritimus, Agropyron junceum, Cyperus capitatus, Eryngium maritimum, Medicago marina, Pancratium maritimum και Sporobolus virginicus.
2120
Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής -λευκές θίνες: Αυτός ο οικότοπος περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της βλάστησης των ασταθών θινών με ενεργή κίνηση της άμμου. Τα θινικά αυτά συστήματα καταλαμβάνουν: (i) τμήμα του κόλπου της Επισκοπής με χαρακτηριστικό είδος σταθεροποιητή το Zygophyllum album, και παρουσία των ειδών Medicago marina, Asparagus stipularis, Sporobolus virginicus, Centaurea aegialophila (ii) τμήμα του κόλπου της Λεμεσού όπου σε ορισμένα σημεία τα χαρακτηριστικά είδη σταθεροποιητές είναι τα Saccharum ravennae και Imperata cylindrica, ενώ άλλα είδη είναι τα Medicago marina, Pancratium maritimum, Zygophyllum album, Agropyron junceum, Lotus cytisoides, Asparagus stipularis, Centaurea aegialophila and Eryngium maritimum.
2190
Υγρές κοιλότητες μεταξύ των θινών: Οι κοινότητες αυτές εμφανίζονται συνήθως σε θινικά συστήματα που βρίσκονται σε επαφή με υγροτοπικά συστήματα πίσω από την πρόσθια γραμμή των πρωτογενών θινών και συνδέονται με υψηλούς υδροφορείς φτωχούς σε θρεπτικά. Στις υγρές κοιλότητες αναπτύσσονται υδρόφιλα είδη κυρίως αγρωστώδη και κυπεροειδή, με τυπικούς εκπρόσωπους τα Plantago maritima subsp. crassifolia, Juncus spp., και Saccharum ravennae. Ο οικότοπος αυτός, καταλαμβάνει μικρά τμήματα του συστήματος των θινών στον κόλπο της Λεμεσού στην περιοχή του Δεσποτικού αγροκτήματος.
2230
Θίνες με λειμώνες με Malcolmietalia: Οικότοπος που εντοπίζεται στα μεγαλύτερα θινικά συστήματα με τη μορφή ανοιχτών κοινοτήτων αμμόφιλων, χαμηλών μονοετών ποών και αγρωστωδών σε ξηρές θέσεις των αμμόλοφων ή στα όριά τους. Τα κυριότερα είδη είναι τα Malcolmia nana, Pseudorlaya pumila, Silene colorata, Valantia hispida. Ο οικότοπος καταλαμβάνει τμήματα του συστήματος θινών στον κόλπο της Λεμεσού.
2240
Θίνες με λειμώνες με Brachypodietalia και μονοετή φυτά: Ανοιχτές κοινότητες χαμηλών μονοετών ποών και αγρωστωδών σε ξηρές θέσεις με ρηχή άμμο. Πολλά από τα είδη του οικότοπου επιβιώνουν στις δυσμενείς εποχές ως σπόροι. Ο οικότοπος εμφανίζεται σε οπισθοθινικές θέσεις, σε ημισταθεροποιημένες ή σταθεροποιημένες θίνες. Τα χαρακτηριστικά είδη είναι μονοετή είδη ξηρών, φτωχών σε θρεπτικά λιβαδιών όπως τα Trachynia distachya, Aegilops bicornis, Brassica tournefortii, Hedysarum spinosissimum, Silene colorata, Vulpia membranacea, Tuberaria guttata, Parapholis marginata και Silene discolor.
2260
Θίνες με βλάστηση σκληρόφυλλων θάμνων: Σε αυτόν τον τύπο οικοτόπου αναγνωρίζονται τρεις φυτοκοινότητες: α) θίνες με βλάστηση φρυγάνων με χαρακτηριστικά χαμηλά είδη όπως Thymus capitatus, Teucrium micropodioides, Helianthemum stipulatum, Cistus spp., Echium angustifolium, Fumana thymifolia. Ο τύπος αυτός εμφανίζεται κοντά σε αλίπεδα β) θίνες με βλάστηση ειδών των αείφυλλων-σκληρόφυλλων θαμνώνων με χαρακτηριστικά είδη τα Pistacia lentiscus, Asparagus stipularis, Rhamnus oleoides subsp. graecus, Helianthemum stipulatum που επίσης απαντά κοντά σε αλίπεδα. Σε αυτό τον τύπο το Pistacia lentiscus είναι συνήθως κυρίαρχο γ) Σε επίπεδες περιοχές με σκληρό αμμώδες επικάλλυμα (κρούστα), κατά μήκος της δυτικής ακτής του Ακρωτηρίου, καταγράφεται μια ξεχωριστή κοινότητα με τα είδη Thymelaea hirsuta, Lycium sweinfurthii, Noaea mucronata, Phagnalon rupestre, Echium angustifolium . Αυτή η κοινότητα αποκλίνει από τις τυπικές του οικοτόπου και χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.
3140
Σκληρά, ολιγο-μεσοτροφικά ύδατα με βενθική βλάστηση χαροειδών σχηματισμών με Chara spp.: Ο οικότοπος περιλαμβάνει βενθικές, υφυδατικές κοινότητες με είδη Chara, σε γλυκά, σκληρά, ολιγο-μεσοτροφικά λιμνία και λίμνες (pH συχνά 6-7). Ο οικότοπος αυτό εντοπίζεται στο λιβάδι Ακρωτηρίου, όπου στον πυθμένα του αναπτύσσονται εκτάσεις με χαρόφυτα Chara sp. και Nitella sp.
5210
Υψηλοί θαµνώνες µε Juniperus phoenicea: Θαμνώνες της Θερμο-Μεσογειακής ζώνης με κυρίαρχο είδος το Juniperus phoenicea. Άλλα είδη που συνιστούν τον οικότοπο είναι τα Ceratonia siliqua, Cistus spp., Myrtus communis, Olea europaea, Pistacia lentiscus, Prasium majus, Rhamnus oleoides subsp. graecus, Thymus capitatus, Thymelaea hirsuta.
5420
Φρύγανα με Sarcopoterium spinosum (Cisto-Micromerietea) : Σχηματισμοί χαμηλών ημισφαρικών θάμνων, συχνά αγκαθωτών και αρωματικών της Θερμο- Μεσογειακής Ζώνης. Τα χαρακτηριστικά είδη είναι τα: Sarcopoterium spinosum, Thymus capitatus, Cistus spp., Convolvulus oleifolius, Fumana spp., Helianthemum obtusifolium, Helianthemum spp., Helichrysum conglobatum, Lithodora hispidula, Micromenia spp., Noaea mucronata, onosma fruticosa, Phagnalon rupestre, Teucrium spp. Τρεις διαφορετικοί σχηματισμοί φρυγάνων εντοπίζονται στο Ακρωτήρι α) φρύγανα με Sarcopoterium spinosum β) φρύγανα με Thymus capitatus γ) πιο σπάνια φρύγανα με Thymelaea hirsuta. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι υποβαθμισμένες και νανώδεις κοινότητες φρυγάνων που κυριαρχούνται από το Schoenus nigricans και σχηματίζουν διακριτές κοινότητες σε αυτόν τον οικότοπο σε αρκετές περιοχές του Ακρωτηρίου.
6420
Υγροί μεσογειακοί λειμώνες με υψηλές πόες (Molinio-Holoscoenion): Υγρά λιβάδια με υψηλά χόρτα που αναπτύσσονται σε μεσο-ευτροφικά βασικά εδάφη και εντοπίζονται στο λιβάδι Ακρωτηρίου. Τα κυριότερα είδη είναι τα Panicum repens, Baldellia ranunculoides, Teucrium scordium subsp. scorpioides, Centaurea calcitrapa subsp. angusticeps, Cyperaceae spp., Juncus spp., Lotus corniculatus, Lythrum junceum, Mentha aquatica, Ononis spinosa, Pulicaria dysenderica, Ranunculus peltatus, Saccharum ravennae, Schoenus nigricans, Scirpoides holoschoenus και Euphorbia pubescens.
92DO
Νότια παρόχθια δάση-στοές και λόχμες (Nerio-Tamaricetea): Οι θαμνώνες αυτοί χαρακτηρίζουν την υγροτοπική βλάστηση ξηρών ή και ημιερημικών κλιμάτων και αναπτύσσονται σε γλυκό, υφάλμυρο ή και αλμυρό νερό. Σε υφ’αλμυρους και αλμυρούς υγροτόπους, όπως αυτούς του Ακρωτηρίου κυριαρχούν τα αλμυρίκια (Tamarix tetragyna), ενώ στον θαμνώδη υπόροφο συμμετέχεισυχνά το Asparagus stipularis. Ο οικότοπος βρίσκεται κυρίως στο βόρειο και βορειοδυτικό τμήμα του Ακρωτηρίου.
9320
Δάση με Olea και Ceratonia: Θερμομεσογειακά δάση με υψηλούς θαμνώνες –μακί- που κυριαρχούνται από τα αείφυλλα- σκληρόφυλλα είδη Olea europaea ssp. sylvestris, Ceratonia siliqua, Pistacia lentiscus και Myrtus communis.
9540
Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά είδη πεύκων της Μεσογείου: Πευκοδάση εντοπίζονατι σε μερικές θέσεις στη χερσόνησο Ακρωτηρίου, με τυπικούς φυτικούς εκπρόσωπους τα Pinus brutia, Pistacia lentiscus, Cistus spp., Juniperus phoenicea, Lithodora hispidula subsp. versicolor, Myrtus communis, Pistacia terebinthus, Rhamnus oleoides subsp. graecus, Thymus capitatus.
CY02
Καλαμώνες και κοινότητες υψηλών βούρλων (Phragmition australis, Scirpion maritimi): Αυτός ο οικότοπος χαρακτηρίζεται από κοινότητες υψηλών βούρλων και καλαμώνων των Phragmito Magnocaricetea και εντοπίζεται γύρωα πό τη λίμνη Μακριά. Ο οικότοπος αυτός είναι σημαντικός καθώς υποστηρίζει αριθμό κοινοτήτων πτηνοπανίδας. Τα κυριότερα είδη του οικοτόπου είναι τα : Phragmites australis, Imperata cylindrica, Calystegia sepium, Cladium mariscus, Saccharum ravennae, Juncus spp. και Scirpus maritimus.
CY05
Γυμνές αμμώδεις ακτές: Αφορά τις αμμώδεις ακτές χωρίς ή με αραιή βλάστηση που αποτελούν τον οικότοπο φωλεοποίησης χελωνών.
Sandflats
Αμμώδεις επίπεδες εκτάσεις: Αμμώδεις περιοχές με εποχιακό πλημμυρισμό και αραιή ή καθόλου βλάστηση. Αποτελεί σημαντικό οικότοπο για παρυδάτια πουλιά, ειδικά όταν η στάθμη του νερού στην αλυκή είναι υψηλή. Έχει επίσης σημαντική συμβολή στο σχηματισμό θερμικών ρευμάτων κατά τις ξηρότερες περιόδους. Οι αμμώδεις εκτάσεις καλύπτουν περιοχή που συνδέει εποχικά την αλυκή με τη θάλασσα.
Greek 
English