Darwin Plus: DPLUS141 «Αποκατάσταση Οικοτόπων & Αειφόρος Χρήση στις περιοχές Ακρωτηρίου και Κάβο Πύλα»
Το Έργο Darwin Plus: DPLUS141 " Αποκατάσταση Οικοτόπων & Αειφόρος Χρήση στις περιοχές Ακρωτηρίου και Κάβο Πύλα " είναι ένα 3ετές έργο (Ιούλιος 2021 - Ιούνιος 2024) στοχεύει στην αποκατάσταση σημαντικών οικοτόπων και ενδιαιτημάτων άγριας ζωής εντός των περιοχών που βρίσκονται υπό τη διοίκηση των Βρετανικών Βάσεων, προωθώντας την ορθή χρήση των περιοχών αυτών και ταυτόχρονα την ανάπτυξη ευκαιριών οικοτουρισμού με στόχο την υποστήριξη της τοπικής οικονομίας. Επίκεντρο του Έργου είναι οι υγροβιότοποι του Ακρωτηρίου και η αυτοφυής θαμνώδης βλάστηση στο Κάβο Πύλα (Δεκέλεια).
Το έργο χρηματοδοτείται από το Darwin Plus (επίσης γνωστό ως The Overseas Territories Environment and Climate Fund), το οποίο παρέχει χρηματοδότηση για περιβαλλοντικά έργα εντός των περιοχών που βρίσκονται υπό τη διοίκηση των Βρετανικών Βάσεων, του Ηνωμένου Βασιλείου.
Οι εταίροι του έργου είναι το BirdLife Cyprus (συντονιστής), το Terra Cypria, το Τμήμα Περιβάλλοντος των Βρετανικών Βάσεων και το RSPB (BirdLife στο Ηνωμένο Βασίλειο).
Γιατί αυτές οι δύο περιοχές;
Η Χερσόνησος του Ακρωτηρίου και το Κάβο Πύλα είναι περιοχές που έχουν αναγνωριστεί για τη σημασία τους για τη βιοποικιλότητα και έχουν χαρακτηριστεί ως προστατευόμενες. Η αποτελεσματική διαχείριση αυτών των περιοχών –η οποία θα ενισχυθεί σημαντικά από το έργο αυτό– μπορεί να συμβάλει σημαντικά στις προσπάθειες διατήρησης της βιοποικιλότητας εν γένει στην Κύπρο. Η Χερσόνησος του Ακρωτηρίου έχει αναγνωριστεί ως Σημαντική Περιοχή Πουλιών και Βιοποικιλότητας, βάσει αναγνωρισμένων κριτηρίων του BirdLife International, και οι υγρότοποι της Χερσονήσου έχουν καθεστώς προστασίας σύμφωνα με τις Νομικές Διατάξεις των Βρετανικών Βάσεων. Επίσης, το Κάβο Πύλα χαρακτηρίζεται ως προστατευόμενη περιοχή βάσει της υψηλής αξίας του για τους οικοτόπους και τα είδη χλωρίδας και πανίδας. Οι υγρότοποι του Ακρωτηρίου χαρακτηρίζονται επίσης ως περιοχή RAMSAR (υγρότοποι διεθνούς σημασίας).
Παρόλο που οι περιοχές αυτές καλύπτονται θεσμικά ως περιβαλλοντικά προστατευόμενες, στην πραγματικότητα και οι δύο περιοχές χρειάζονται άμεσα στοχευμένες δράσεις διατήρησης, αποτελεσματικής διαχείρισης και ορθής χρήσης. Στην παρούσα φάση, υπάρχουν σημαντικές πιέσεις από την αυξανόμενη επισκεψιμότητα (ειδικά στο Ακρωτήρι), με ανεπαρκείς δράσεις διατήρησης και διαχείρισης και παράλληλα αυξανόμενη πίεση για ανάπτυξη. Η άτακτη διακίνηση επισκεπτών, ειδικά μέσω οχημάτων που βγαίνουν εκτός του οδικού δικτύου, αποτελεί μία βασική πίεση στην περιοχή, καθώς και η παράνομη απόρριψη μεγάλων ποσοτήτων απορριμμάτων. Ταυτόχρονα, η επέκταση των καλαμιώνων στους υγροτόπους, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της βιοποικιλότητας και την παρεμπόδιση της θέας για τους επισκέπτες και φυσιολάτρες. Η μεγάλη ανάγκη για μία ολοκληρωμένη διαχείριση των περιοχών αυτών αναγνωρίζεται τόσο από τον Κατάλογο των Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά και τη Βιοποικιλότητα, όσο και από τα Σχέδια Διαχείρισης των Βρετανικών Βάσεων για τις προστατευόμενες αυτές περιοχές.
Πώς θα ωφελήσει το Έργο αυτές τις περιοχές;
Το έργο προσβλέπει στην αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων μέσω στοχευμένων δράσεων διαχείρισης και προστασίας ενδιαιτημάτων και ειδών, καθώς και διαχείρισης της επισκεψιμότητας, συμβάλλοντας στη μακροπρόθεσμη αειφόρο διαχείριση σημαντικών περιοχών στο Ακρωτήρι και στο Κάβο Πύλα. Παράλληλα, στοχεύει να ωφελήσει την τοπική κοινότητα του Ακρωτηρίου, καθώς και εν γένει την κοινωνία της Κύπρου, μέσω των δράσεων διατήρησης της βιοποικιλότητας σε συνδυασμό με την προώθηση του περιβαλλοντικά φιλικού τουρισμού (ενισχύοντας έτσι και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες). Θα προωθήσει επίσης τον εναλλακτικό τουρισμό στην περιοχή κατά τη διάρκεια «πιο ήσυχων» τουριστικών περιόδων, όπως την άνοιξη και το χειμώνα.
Τι θα κάνει η ομάδα του Έργου;
Η ομάδα του Έργου θα διαχειριστεί διάφορα ζητήματα αποκατάστασης και ορθής χρήσης στο Ακρωτήρι και στο Κάβο Πύλα, βάσει των παρακάτω δράσεων:
- Μέθοδοι αποκατάστασης οικοτόπων μετά την αφαίρεση της Ακακίας στο Κάβο Πύλα
Η Ακακία (Acacia saligna) αποτελεί στην Κύπρο ένα χωροκατακτητικό ξένο είδος φυτού, λόγω της υψηλής αναπαραγωγικής και επιβιωτικής του ικανότητας και προκαλεί ένα ευρύ φάσμα αρνητικών επιπτώσεων στη φυσική τοπική βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα. Η μεγάλης κλίμακας αφαίρεση της Ακακίας πραγματοποιείται τακτικά στο Κάβο Πύλα, αλλά λόγω του επιθετικού συστήματος ριζών και της παραγωγής μεγάλου αριθμού βιώσιμων σπόρων, η Ακακία ξαναφυτρώνει. Στο πλαίσιο αυτής της δραστηριότητας, η ομάδα του Έργου θα προχωρήσει σε μια βιβλιογραφική ανασκόπηση των επιλογών αειφορικής αποκατάστασης οικοτόπων σε περιοχές όπου έχει γίνει αφαίρεση Ακακίας, με στόχο την πρόληψη ή την ελαχιστοποίηση της επανεμφάνισης της Ακακίας. Με βάσει τα αποτελέσματα της βιβλιογραφικής αυτής ανασκόπησης, θα δοκιμαστούν στο πεδίο διαφορετικές μεθοδολογίες διαχείρισης και αποκατάστασης για να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητά τους.
-
- Λύσεις διαχείρισης καλαμιών στον υγρότοπο στο Ζακάκι
Η επέκταση του καλαμιού μέσα σε υγροτόπους μειώνει τη βιοποικιλότητα, επειδή αποκλείει την αυτοφυή βλάστηση και ταυτόχρονα εξαλείφει τους ήδη υπάρχοντες βιότοπους για τα είδη της άγριας ζωής. Ο υγρότοπος στο Ζακάκι έχει καταληφθεί τα τελευταία χρόνια από καλάμια με αποτέλεσμα την απώλεια της ποικιλομορφίας των βιοτόπων και την κατάληψη ανοικτών λιμνίων, σημαντικά για είδη πτηνών, όπως η βαλτόπαπια Aythya nyroca και ο Καλαμοκανάς Himantopus Himantopus. Με στόχο την εύρεση λύσεων διαχείρισης των καλαμιών για τον υγρότοπο στο Ζακάκι, θα εκπονηθεί μία αναλυτική υδρολογική μελέτη, όπου θα διερευνήσει τις ποσοτικές και ποιοτικές παραμέτρους του υδατικού ισοζυγίου της λίμνης, οι οποίες θα εξεταστούν σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις της οικολογίας του καλαμιού, ανοίγοντας το δρόμο για την σύνταξη μιας σειράς προτάσεων για μακροχρόνιες λύσεις διαχείρισης του καλαμιού. Ταυτόχρονα, θα πραγματοποιηθούν εξειδικευμένες δράσεις καθαρισμού των καλαμιών στο πλαίσιο ενός έργου που χρηματοδοτείται από το MAVA με επικεφαλή το Terra Cypria.
-
- Αειφόρος βόσκηση βοοειδών ως εργαλείο διατήρησης στο λιβάδι του Ακρωτηρίου
Η βόσκηση των βοοειδών μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ επιτυχημένο τρόπο μακροπρόθεσμης αειφόρου διαχείρισης των καλαμιών και ήδη έχει επιτευχθεί μεγάλη πρόοδος σε αυτό, σε προηγούμενο έργο Darwin Plus (DPLUS034) κατά τη διάρκεια των ετών 2015 - 2017. Στο πλαίσιο αυτό, η εξασφάλιση ανοικτών και αποτελεσματικών καναλιών επικοινωνίας με τους αγελαδοτρόφους είναι ένας σημαντικός στόχος της ομάδας του έργου. Επιπλέον, η υποστήριξη της οικονομικής βιωσιμότητας της βόσκησης των βοοειδών είναι σημαντική και αυτό ενισχύεται μέσω της εκπόνησης σχεδίου μάρκετινγκ για την προώθηση του βοδινού κρέατος του Ακρωτηρίου ως οικολογικό, περιβαλλοντικά φιλικό και τοπικό προϊόν. Επιπλέον, θα πραγματοποιηθούν δράσεις διατήρησης σημαντικών ειδών χλωρίδας του λιβαδιού ως μέρος του ευρύτερου μωσαϊκού οικοτόπων, μέσω του προσδιορισμού και της προστασίας σημαντικών περιοχών για απειλούμενα είδη φυτών και της δημιουργίας τράπεζας σπόρων.
-
- Μείωση της όχλησης σε σημαντικά είδη άγριας ζωής μέσω της εκπόνησης και εφαρμογής Σχεδίου Διαχείρισης Πρόσβασης και Διακίνησης για ευαίσθητα ενδιαιτήματα της περιοχής Ακρωτηρίου
Ως πρώτο βήμα θα γίνει η χαρτογράφηση των σημαντικών και ευαίσθητων περιοχών για οικοτόπους και είδη χλωρίδας και πανίδας, των υφιστάμενων πιέσεων, των προσβάσεων και των υποδομών και στη συνέχεια, θα εκπονηθεί η κατάρτιση ενός Σχεδίου Διαχείρισης της Πρόσβασης και της Διακίνησης στη Χερσόνησο του Ακρωτηρίου που θα συμφωνηθεί από όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένων και των τοπικών κοινοτήτων και άλλων χρηστών για τον περιορισμό της ανθρώπινης πρόσβασης σε αυτές τις περιοχές. Ο περιορισμός της πρόσβασης θα γίνεται κατά περίπτωση και μπορεί να αφορά σε εποχιακές ρυθμίσεις.
-
- Ενίσχυση των δυνατοτήτων οικοτουρισμού εντός της χερσονήσου του Ακρωτηρίου
Η ομάδα του έργου θα υλοποιήσει διάφορες δράσεις που ενισχύουν τις δυνατότητες οικοτουρισμού εντός της χερσονήσου του Ακρωτηρίου, στοχεύοντας να αυξηθεί ο αριθμός των επισκεπτών με ασφαλή τρόπο για την περιοχή και επίσης να προωθηθεί περαιτέρω η αντίληψη της σημασίας της περιοχής για την άγρια ζωή. Το έργο θα υποστηρίξει την τοπική κοινωνία να επωφεληθεί από οικοτουριστικό της δυναμικό, δημιουργώντας την ιστοσελίδα αυτή, αφιερωμένη στις δυνατότητες οικοτουρισμού στο Ακρωτήρι, οργανώνοντας φεστιβάλ με θέμα το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον και δημιουργώντας οδηγό για τους επισκέπτες στη χερσόνησο για την παρατήρηση της χλωρίδας και πανίδας της περιοχής. Επιπλέον, θα δημιουργηθούν προσεκτικά σχεδιασμένες διαδρομές πεζοπορίας στην περιοχή, ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να επισκέπτονται και να απολαμβάνουν την περιοχή χωρίς να δημιουργούν οποιαδήποτε όχληση σε είδη και οικοτόπους.
Greek 
English